قیطان دوزی به عنوان یک هنر و وسایل قیطان دوزی
ما در این مقاله قصد داریم که علاوه بر توضیح کوتاهی در مورد هنر قیطان دوزی که امروزه در بین مردم محبوب شدهاست به وسایل قیطان دوزی مورد نیاز این هنر هم بپردازیم تا بتوانیم به شما در این خصوص کمک بیشتری کردهباشیم.
قیطاندوزی یکی از هنرهای دستی سنتی ایران است که در آن با استفاده از نخهای قیطان، طرحها و نقوش زیبایی روی پارچهها ایجاد میشود. قیطان دوزی به عنوان یکی از شاخههای هنر سوزندوزی، بیشتر در نواحی جنوبی ایران، خراسان، آذربایجان شرقی و در میان قومیتهایی چون بلوچها و عشایر رواج دارد.
تاریخچه:
هنر قیطاندوزی دارای قدمتی طولانی است و به ویژه در دورههای مختلف تاریخی، از جمله دوره قاجار، مورد توجه و استفاده قرار گرفته است. این هنر بیشتر در لباسهای سنتی، پوشاک محلی، و برخی تزئینات منزل کاربرد داشته و هنوز هم در مناطق خاصی از ایران (همچنین تهران) زنده و پویاست.
روش انجام قیطاندوزی:
برای انجام قیطاندوزی، ابتدا طرح مورد نظر روی پارچه کشیده میشود. سپس با استفاده از نخهای قیطان که معمولاً از جنس ابریشم یا نخهای مصنوعی براق هستند، روی طرح دوخته میشود. نخهای قیطان به صورت موازی و با دقت بسیار زیاد روی پارچه قرار گرفته و با سوزن به پارچه دوخته میشوند. این نخها میتوانند به رنگهای مختلف باشند که بستگی به سلیقه و طرح مورد نظر دارد.
کاربردها:
قیطاندوزی در تولید انواع مختلفی از محصولات دستی مانند کیف، کفش، لباسهای سنتی، رومیزی، و حتی در ساخت و تزئین برخی از ابزارهای خانگی کاربرد دارد. همچنین در برخی موارد از این هنر در تزئین لباسهای عروس و داماد نیز استفاده میشود.
ارزش فرهنگی:
این هنر به عنوان یکی از میراثهای فرهنگی ایران، نمادی از دقت، ظرافت، و خلاقیت هنرمندان ایرانی است. حفظ و ترویج این هنر میتواند به پایداری و تقویت فرهنگهای بومی و هنرهای دستی کمک کند.
اصلیترین وسایل قیطان دوزی
در اینجا ما به این میپردازیم که وسایل مورد نباز قیطان دوزی چه چیزهایی هستند.
لازم به ذکز است که ما در ادامه به وسایل مورد نیاز این هنر در تولید محصولاتی مانند کیف، لوازم و باکسهای خانه میپردازیم.
به عنوان اصلیترین و پایهی اصلی ساخت صنایع دستی در این هنر باید به قیطان اشارهکرد.
عموما قیطانهایی که جهت تولید باکس ها و سبدها در اینجا استفادهمیشود قیطان هایی با ضخامتهای بالا هستند.
همچنین این قیطانها برای اینکه ایستایی بهتری داشتهباشند و در ساخت به هر شکل که مدنظر است درآوردهشود دارای مغزی میباشد.
چرخ خیاطی و سوزن
قیطان دوزی به دو روش دستی و چرخ انجام میشود.بسته به آنکه افراد بخواهند به عنوان بک شغل این هنر را انجام دهند قطعا بهتر است با چرخ این هنر را بیاموزند برای استحکام بیشتر محصولات. در مواردی هم هست که به وسیله چسب گرم قیطان ها را به هم متصل میکنند.
پس چرخ نیز به عنوان یکی دیگر از وسایل قیطان دوزی مورد نیاز است. حالا چرخ خیاطی یا صنعتی یا خانگی میباشد و برای هر کدام به:
- سوزن چرخ صنعتی شماره ۱۸ زیگزاگ دوزی
- سوزن چرخ خانگی شماره ۱۸
لازم است.
نخ و قیچی
در نهایت میتوان از نخهای مخصوص با شمارههای ۴۰.۲ و ۲۰.۲ که بسیار مقاوم هستند و از دوام بالایی برخوردار هستند به عنوان وسایل قیطان دوزی نام برد.
قیچی سرنخ زن، قیچی مخصوص برش قیطان و متر خیاطی نیز جز لوازم جانبی وسایل قیطان دوزی میباشد که قطعا برای کار لازم است.
